Kalmukse barbecue: De Daad

Met de twee flessen wodka als trofeeën op mijn schoot zoeven we met gezwinde snelheid richting Bag-Chonos. Totdat we ergens rechtsaf slaan. Onmiddellijk mindert de chauffeur, noodgedwongen, vaart. We hoeven overduidelijk niet tot ‘Gat-in-de Grond’ te wachten, alvorens te worden geconfronteerd met gaten in de weg. Laverend tussen kuilen, gaten, ontbrekende stukken of juist opgehoopte brokken asfalt blijven we desondanks in een behoorlijk tempo doorrijden. Kalmuks temperament maakt langzaam rijden waarschijnlijk tot een onmogelijkheid.

De steppe links, rechts en recht vooruit is prachtig. Vlak. Vlakker. Vlakst. Als een Noordoostpolder in het kwadraat. De lucht is blauw, alleen hoog aan de hemel zie ik wat wolken. Alle in de vorm van een wollig schaap. Alsof iemand mij wil vertellen dat het schaap, waarvan ik gisteren het doodvonnis heb getekend, in veelvoud naar het hiernamaals is verdwenen.

Na een half uurtje hotseknotsen staat daar plotseling een zwaaiende man. Naast een oude Lada Neva. ‘Pech onderweg.’ ‘Die arme kerel.’ ‘En dat in deze contreien.’ ‘Het zal je maar overkomen.’ Mijn gedachten schokken simultaan aan de stuiterende Hyundai. Per slot van rekening, zo’n Neva staat niet meteen bekend als betrouwbaar en solide. Maar mijn zelfbedachte theorieën kloppen geenszins. Want Valeri, zoals de zwaaiende man blijkt te heten, is onze gastheer vanavond en vannacht. Een grimas van oor tot oor verraadt dat hij in een bijzonder goede bui is. Wat nog eens bevestigd wordt wanneer hij mij, van louter plezier, hardhandig op mijn schouder slaat.

Hij stapt in zijn Neva. Gebaart dat we hem moeten volgen. Schakelt naar een niet vermoede versnelling. En stuift op weg. De Hyundai is kansloos tegen zoveel geweld en snelheid. Valeri stuift over de steppe als ware hij een saiga-antilope. In een ommezien worden we op grote achterstand gezet. Maar goed dat het hier vlak is, anders waren we alsnog hopeloos verloren geraakt. Gefrustreerd verzucht onze chauffeur dat, bij gebrek aan een airco, de hitte in die Neva zeer waarschijnlijk ondraaglijk moet zijn.

Een slordige twintig minuten later stappen we uit bij een boerderij. Idyllisch gelegen in absoluut niemandsland. Niets of niemand in de buurt, behalve honderden kalkoenen, kippen en varkens. Ook ontwaar ik één paard. Ze snateren, kakelen en knorren dat het een aard heeft. Alsof de gehele dierenwereld in een staat van paniek verkeert. Wellicht omdat gisteren dat schaap hier het leven liet? Alleen het paard is stil. Het edele en stijlvolle dier verwerkt haar emoties in stilte. Te midden van deze drukte maak ik kennis met Anatoli, de boerenknecht. Een man van geen woorden, zoals ik later vandaag en vanavond zal ondervinden.

Vooraleer het eet- en drinkgelag kan starten, is er nog werk aan de winkel. De koeien, die ergens op de steppe grazen, zijn volgens Valeri veel te ver van huis. Het lijkt met koeien wel hetzelfde als met mensen. Alsof het gras aan de andere kant van de steppe groener en sappiger zou zijn. Ik stap bij Valeri in de Neva, inmiddels voorbereid op de duivelse snelheden die hij hiermee weet te bereiken. We hobbelen over een niet bestaande weg richting zijn kudde. Hier aangekomen manoeuvreert hij zijn Neva als een cowboy van links naar rechts. Onderwijl zijn claxon gebruikend als lasso. De koeien, blijkbaar gewend aan deze show, luisteren gedwee. Valeri glimlacht als een cowboy. Zijn dagtaak is volbracht. Hoogste tijd voor de drank en de spijzen.

Valeri duikelt bij thuiskomst twee glazen en één koffiemok ergens uit een kast. In alle drie schenkt hij een fikse scheut wodka. Zijn allereerste buitenlandse gast, Russen niet meegerekend, verdient een speciale behandeling en, bovenal, een heleboel wodka. We proosten. Op de steppe. Schenken een nieuwe ronde. Proosten. Op Nederland. Een derde ronde. Een derde toost. Op de nieuwe vriendschap. Plotsklaps kijkt Valeri nog enthousiaster. Die buitenlander, die moet voorgesteld worden aan zijn familie. Zij wonen niet hier op de boerderij. Maar ergens verderop in ‘Gat-in-de-Grond’. Zo’n bezoekje heeft bovendien als voordeel dat we meer wodka kunnen inslaan. Want die twee meegebrachte flesjes, dat is zeker weten onvoldoende.

Na drie wodkaatjes stuitert die Kalmukse steppe een stuk minder. Bovendien, Valeri rijdt ook niet meer zo snel. Toch zijn we in een ommezien bij hem thuis, waar een vracht familie glimlachend op ons staat te wachten. Aan de keukentafel maak ik kennis met zijn vrouw, zonen, dochters, kleinzonen en kleindochters. Terstond staat er kaas en worst op tafel. En omdat ik er ben, ook een flesje wodka. Weer drinken we drie glazen. Weer toosten we drie keer. Volgens mij op familie, familie en nogmaals familie. Met een nieuwe voorraad wodka op de achterbank vangen we de terugtocht aan. Valeri biedt mij aan te rijden. Maar ik weiger. Mijn hoofd tolt en ik ben zeker dat ik ergens iets zal raken. Ook al is er niets dan leegte.

Terug op de boerderij is er vlees. Vlees van mijn schaap. In allerlei gedaanten en varianten. Gekookt. Gebraden. Maar de ‘gekürde’ versie komt niet op tafel. Twijfel over de juiste manier van bereiding en de komst van een buitenlander maakten Valeri en Anatoli te onzeker. Bang dat het mij niet zou smaken. Ter compensatie krijg ik enorme hoeveelheden wodka geserveerd, terwijl we praten over appels en over varkensrassen. Tussendoor bid ik tot de boeddha dat Valeri en Anatoli, net als zoveel andere Aziaten, niet bestand zijn tegen zoveel alcohol. En mijn gebeden worden verhoord. Want na een wodkaatje of vijftien vallen ze allebei simpelweg om. Letterlijk onder tafel gedronken door die lange Nederlander.